Wil je volledige controle over je kleuren en verftexturen? Ervaren hoe de oude meesters aan de slag gingen? Zelf verf maken is een creatieve en leerzame manier om unieke tinten en effecten te creëren. Met de juiste ingrediënten kun je verf samenstellen die precies aan jouw wensen voldoet. In deze blog geven we handige tips en tricks om zelf verf te maken!
Kies het juiste bindmiddel
Om te beginnen stellen we graag aan je voor: bindmiddel!
Bindmiddelen zijn essentieel om pigmenten te laten hechten en een verfachtige substantie te creëren. Dit ingrediënt is dus onmisbaar bij het maken van je eigen verf. Wel zul je eerst moeten beslissen welke soort verf je gaat maken. De soort bindmiddel is hier namelijk afhankelijk van, omdat elk bindmiddel andere eigenschappen heeft. Wij verkopen bindmiddel in potjes die direct te mengen is met pigmentpoeder, maar je kunt er ook voor kiezen om het bindmiddel zelf te maken.
Droogt snel en is daarmee geschikt om acrylverf te maken. Ook wordt acrylbindmiddel gebruikt om je acrylverf te verdunnen, als lijm voor collage-technieken én om te gebruiken als eerste laag op zuigende ondergronden (zoals muren en karton). Het middel is wit in de pot, maar droogt transparant op. Het heeft daardoor geen invloed op de kleur die je wil maken.
Ideaal voor olieverf, geeft een diepe kleur en langere droogtijd.
Onze oliebindmiddel bevat behandelde lijnzaad olie, wat je als klassiek bindmiddel voor olieverf kunt zien. Soms worden er ook wel andere oliën gebruikt, zoals:
Standolie: dit is eigenlijk ingedikte lijnolie en zorgt voor een extra gladde vloei en het zorgt tegelijkertijd voor een langere droogtijd. Een andere eigenschap is dat olieverf met deze olie als basis, sneller vergeelt.
Saffloerolie: Deze olie is lichter van kleur en wordt daarom vooral gebruikt in lichtere pigmenten. De olie zal je pigmenten niet doen vergelen, en het droogt iets sneller dan standolie. Wel is saffloerolie minder stabiel in donkere of dikke lagen verf.
Papaverolie: Deze olie kun je in je binmiddel gebruiken wanneer je specifieke eigenschappen zoekt voor je olieverf, die afwijken van de standaard lijnzaadolie. Zo maakt deze olie je kleuren lichter en transparanter, en het vertraagd net als bij standolie de droogtijd aanzienlijk. Hierdoor is papaverolie net als saffloerolie minder geschikt voor dikke lagen verf.
Voor aquarelverf heb je als hoofdbestandsdeel Arabische Gom nodig, wat een natuurlijke hars is. Je kunt deze vinden in poedervorm of vloeibaar in een flesje. Net als bij de bindmiddelen voor bovengenoemde verfsoorten, zorgt het bindmiddel in aquarelverf dat pigmenten aan het papier kleven, maar ook dat de verf oplosbaar blijft in water. Maak je je bindmiddel zelf? Meng dan 40 g Arabische gom poeder met 60 ml gedistilleerd water. Bekijk deze bindmiddelen om de juiste keuze te maken voor jouw verf.
Gebruik hoogwaardige pigmenten
Het pigment bepaalt de kleur en dekking van je verf. Gebruik fijne pigmentpoeders voor een gelijkmatige menging. Wij verkopen pigmentpoeder van De Kat, die op ambachtelijke wijze vervaardigd wordt in een verfmolen! Enkele voorbeelden van populaire pigmenten (en basiskleuren) zijn:
Titaanwit: Krachtig dekkend wit voor lichte tinten.
Ultramarijnblauw: Diep en helder blauw, perfect voor mengkleuren.
Cadmium rood : Aardse, warme tonen.
Kalk Geel: Een klassieke kleur met een natuurlijke uitstraling.
Bekijk alle pigmentpoeders voor alle kleuren in onze webshop!
Mengverhouding
De juiste verhouding tussen pigment en bindmiddel is belangrijk voor een goede verfeigenschap die niet gaat klonteren en te dun of juist te dik is. Het kan best even oefenen en kliederen zijn voor je de perfecte verhouding voor jou heb gevonden.
Een algemene richtlijn: Begin met een kleine hoeveelheid pigment en voeg geleidelijk bindmiddel toe. Blijf de substantie tijdens het toevoegen van het bindmiddel mengen, tot er een gladde, klontvrije pasta ontstaat.
Wat heb je nodig?
►Mengkom of palet
►Paletmes of lepel
►Pipetjes of druppelaars voor de olie in olieverf bindmiddel
►Handschoenen & stofmasker (bij werken met pigmentpoeder)
►Kleine potjes of tubes die af te sluiten zijn, om de verf in te bewaren
►Weegschaal als je heel nauwkeurig wil werken
►Een oefenpapier of doek om de consistentie van de verf eerst te testen.
Voor acrylverf, olieverf, en aquarelverf bestaan verschillende verhoudingen van ingrediënten die je gebruikt. Wat de exacte verhoudingen zijn, is afhankelijk van jouw voorkeuren van de verfeigenschap. Hierbij een algemeen overzicht:
Acrylverf
1 deel pigmentpoeder tegenover 1,5–2 delen acrylbindmiddel is de juiste verhouding. Begin eerst met een klein hoopje pigment en voeg hier druppelgewijs een beetje van het deel acrylbindmiddel aan toe, tot er een dikke, gladde pasta ontstaat. Voeg daarna pas de rest van het acrylbindmiddel toe terwijl je goed blijft roeren, tot je jouw gewenste consistentie hebt gevonden.
Olieverf
Olieverf is hydrofoob (olie-afstotend) en moet puur oliege-bonden blijven, en daarom is het essentieel geen andere middelen aan de olie en de pigment toe te voegen. Een vuistregel bij het mengen van olieverf is: Begin net als bij het mengsel voor acrylverf, met een klein hoopje pigment, op bijvoorbeeld je palet of op een glasplaat, of glazen pot. Voeg druppelsgewijs olie toe tot je een dikke, gladde pasta hebt. Je hebt geen vaste verhouding nodig; hoe meer olie je toevoegt, hoe vloeibaarder de olieverf. Hoe meer pigment, hoe intenser de kleur en dikker de substantie.
Aquarelverf
Een goed bindmiddel voor aquarelverf bestaat uit Arabische gom en gedestilleerd water. Kraanwater kan mineralen bevatten die schimmel kunnen bevorderen! Als je je binmiddel zelf maakt, is de toevoeging van water helpend om de transparantie, vloeibaarheid, consistentie van pigmentpoeder én de mengbaarheid te vergroten. 1 deel pigment (bijvoorbeeld 1 gram) tegenover 1,5 tot 2 delen bindmiddel (bijvoorbeeld 1,5 tot 2 gram of milliliter) is de verhouding waarmee je verzekerd bent van een goede samenstelling van aquarelverf. De verf zal niet te dik of te dun zijn en goed oplosbaar blijven met water. Echter is deze verhouding afhankelijk van de gewenste consistentie en transparantie van de verf!
Op de website van Verfmolen De Kat is een heel handig overzicht te vinden van allerlei recepten voor het maken verschillende soorten verf met pigmentpoeder.
Experimenteer met textuur en effecten
Je kunt mediums of hulpmiddelen toevoegen om de eigenschappen van je verf te veranderen. Dit is per verfsoort geheel verschillend. Ook is het belangrijk om te weten op welk moment tijdens het maken van de verf of het gebruiken van de verf, deze extra middelen moeten worden toegevoegd.
Olieverf
- Je olieverf sneller laten drogen: Het kan natuurlijk een groot voordeel zijn van olieverf dat de droging traag is, waardoor je kunt blijven aanpassen tijdens het schilderen. Maar soms is het moeten wachten tot je laag droog is vervelend. Siccatief de Courtrai versnelt het oxidatieproces van olie in olieverf, waardoor de verf sneller droogt. Je gebruikt dit middel door het toe te voegen aan de al gemaakte olieverf. LET OP: Als je te veel Siccatief toevoegt aan je olieverf, kan dit de verflaag kwetsbaar maken of de kleur beïnvloeden, dus het is belangrijk om het met mate te gebruiken. Voor 100 ml olieverf voeg je maar 1 à 2 ml siccatief toe. Op je palet is het slecht een heel klein druppeltje.
- Je olieverf verdikken: Painting paste gebruik je om de olieverf te verdikken door het te mixen met de verf, zonder dat deze bij dikke verflagen gaat rimpelen of barsten. Een handige bijkomstigheid van painting paste is dat het ook de duurzaamheid van de verffilm verhoogd en de droogtijd verkort. Begin met ongeveer 10–25% painting paste tegenover de hoeveelheid verf op je palet en gebruik maximaal 50%. Hoe meer je toevoegt, hoe dikker de verf en hoe zichtbaarder de penseelstreek.
Acrylverf
Voor acrylverf bestaan er heel veel mediums om de textuur te beïnvloeden. Wij hebben hier een uitgebreid blog over geschreven! Je leest deze hier: Blog Amsterdam Acrylverf: 5 veelvoorkomende problemen en de oplossingen.
Je leest de informatie over het aanpassen van de textuur van acrylverf behoorlijk uitgebreid in dit blog, maar hierbij toch even een handig overzicht van onze favoriete textuur-makers:
Modeling Paste: Of modelleer pasta. Voor een dikke textuur, bijvoorbeeld om impasto-technieken toe te passen. Dit is een schildertechniek waarbij je je verf in pasteuze, dikke lagen aanbrengt, waarbij deze na opdroging blijft staan en niet inzakt. De penseel of paletmesstrekken blijven zichtbaar. Ook Amsterdam gel medium is het perfecte middel om dit te bereiken. Dit medium bestaat in de varianten gel, heavy gel en extra heavy gel in zowel een matte als glanzende afwerking.
Zand, puimsteen, glasparels: Meer experimenteren met volume en textuur in je acrylverf? Probeer eens Amsterdam’s puimsteenmedium uit, in fijn, middel of grof. Dit is een mengsel van gel en puimsteen, dat een fijne korrelstructuur heeft. Je mixt deze gel net als de gelmediums door je verf. Deze samenstelling geeft een bijzonder en uniek reliëfresultaat!
Aquarelverf
Aquarelverf is gevoelig voor kleine veranderingen in de samenstelling van de verf, dus precisie is essentieel. Doordat je bij aquarelverf water toevoegt, kan dit direct invloed hebben op hoe het pigment daarop reageert. Dit kan lastig zijn, maar zorgt ook voor eindeloos ontdekken en verrast worden!
Grofkorrelig pigmenten: Deze pigmenten geven van zichzelf een korrelige of granulerende textuur. Voorbeelden: ultramarijn en cadmium rood.
Fijne pigmenten: Deze pigmenten hebben vanzelf een gladdere, egalere texturen. Voorbeelden: kobalt blauw en cadmium geel.
Droogvertraging en soepelheid: Voeg tijdens het mixen van je eigen aquarelverf een beetje glycerine of honing toe. Deze middelen zorgen voor een soepelere en zachtere vloei van je verf, en vertragen de droogtijd. LET OP: Je verf wordt uiteraard wat plakkeriger.
Een betere vloeiing, ook bij grovere pigmenten: Voeg ossengal toe aan je bindmiddel. Je hebt maar een klein beetje nodig: voeg 1–2 druppels toe per theelepel pigment. Dit middel heeft een aantal eigenschappen waardoor je je aquarelverf net een beetje anders toepast: Het verbeterd de vloeiing van je verf, waardoor deze mooier en gelijkmatiger op het papier komt in plaats van te korrelen. Je hebt daardoor dus meer controle op de toepassing van de aquarelverf. Ossengal zorgt er ook voor dat de verf gelijkmatiger hecht op je papier, waardoor je een gladdere dekking krijgt over je kleurvlakken. Tot slot kan ossengal de lastigere vermengbare pigmenten makkelijker laten oplossen met water, waardoor deze minder korrelig of granulerend opdrogen
Met deze tips kun je aan de slag om je eigen, unieke verf te maken! Experimenteer met pigmenten, bindmiddelen en technieken om jouw perfecte kleur te creëren. 🎨
